W3 Style Dobra strona: standardy dostępności
Standardy dostępności
Standardy W3C dotyczące stylów CSS
Śledząc rozwój koncepcji dotyczących tworzenia stron WWW trudno nie dostrzec, że powszechnie stosowane oraz nauczane już w szkołach gimnazjalnych w Polsce technologie tworzenia stron WWW rozmijają się z wytycznymi unijnymi dotyczącymi dostępności stron dla użytkowników - również tych, którzy używają przeglądarek wyłącznie tekstowych (bez grafik), a także dla użytkowników niewidomych, korzystających z "przeglądarek" głosowych.
Aby wyjaśnić w skrócie na czym polega problem dostępności, odwołam się do historii języka HTML. HyperText Markup Language powstał kilkanaście lat temu. Jego pierwsza usystematyzowana wersja (HTML 2.0) miała na celu opisywanie struktury dokumentu wyświetlanego w przeglądarce - treść strony była ujęta w znaczniki (tzw. tagi) określające znaczenie danego fragmentu tekstu, czyli nagłówki, akapity, wyróżnienia itp. W następnych latach HTML był wzbogacany o kolejne znaczniki, które opatrzono dodatkowo atrybutami pozwalającymi nadawać im różne wartości (np. znacznik <font> z atrybutem "color" z wartością "red"), zwiększając tym możliwości wpływu na wygląd prezentowanej treści. Kod w ten sposób tworzonej strony stawał się coraz dłuższy i coraz bardziej złożony, tym bardziej, że narastała tendencja stosowania na stronach coraz bardziej wymyślnych rozwiązań graficznych. Na skutek tej niekorzystnej tendencji zaśmiecania kodu źródłowego strony powstała konieczność stworzenia spójnego systemu projektowania kodu stron, który byłby łatwy do interpretowania, i nie tylko przez przeglądarki. Odpowiedzią były CSS - Kaskadowe Arkusze Stylów, wdrażane w ostatnich latach jako standard stworzony przez W3C. Projektowany przez webmastera dla konkretnej strony arkusz stylów, podpięty następnie do pliku kodu jako odrębny plik, zawiera wszystkie informacje dotyczące wyglądu poszczególnych elementów strony, tym samym kod HTML pozostaje czystym opisem struktury treści. Poprawnie zbudowana struktura dokumentu, ujęta tylko w znaczniki (tagi), jest przez to czytelna, przejrzysta i łatwa do interpretacji.
Zalety CSS
Główne zalety przestrzegania standardów W3C dotyczących stylów CSS:
- CSS zastosowany zgodnie z intencją twórców udostępnia treść stron dla wszystkich przeglądarek. Przeglądarki głosowe nie muszą dzięki temu czytać bardzo wymyślnych i niezrozumiałych fragmentów organizujących wygląd, ponieważ nie ma ich w kodzie.
- Osoby niewidome nie marnują czasu na szukanie potrzebnych informacji w gąszczu zbędnych wierszy, którymi poprzetykana jest właściwa treść (ogromna ilość stron graficznych jest całkowicie dla nich niedostępna z powodu graficznej nawigacji bez tekstowej alternatywy nadającej się do przeczytania syntezatorem mowy).
- Użytkownicy poszukujący w Internecie wyłącznie informacji a nie wrażeń estetycznych, wyłączając style, otrzymują klarownie podaną treść podzieloną na logiczne sekwencje.
- Prawidłowo zastosowane style CSS usprawniają późniejszą edycję strony - jednym posunięciem dokonujemy zmian w całym serwisie (zmieniamy np. kolor nagłówka stopnia trzeciego, albo rodzaj czcionki w tabelach, lub wielkość wcięć wszystkich akapitów, czy też rodzaj obramowania dla wszystkich zdjęć).